Bevers

15

maa

Bevers in de Biesbosch fotograferen

In 1826 was het al gedaan met de bever in Nederland, toen werd de allerlaatste gedood in Zalk. Gelukkig is in korte tijd de mens veel wijzer geworden en in 1988 is men begonnen deze kostelijke fout te herstellen met het uitzetten van Bevers in de Biesbosch. Aanvankelijk leek het geen groot succes te zijn, maar enkele decennia later hebben de 36 uitgezette bevers zich weten te vermenigvuldigen tot een indrukwekkende populatie van, naar ruime schatting, 300 exemplaren. De eerste bevers zijn in 1988 uitgezet. Sommige ervan zijn langdurig gevolgd in het gebied middels een transponder, welke door een plaatselijke dierenarts is ingebracht in de buikholte. De bevers waren afkomstig uit het oosten van Duitsland uit het stroomgebied van de Elbe.
Later vonden er uitzettingen plaats in verschillende waterrijke gebieden in Nederland zoals Limburg langs de Maas, de Gelderse Poort, het Drentse Hunzedal en in Flevoland zwemmen ook een paar families rond. Ik meen dat de laatste ooit zijn ontsnapt uit een wildpark. In de meeste plaatsen in Nederland is meer dan voldoende water aanwezig, zodat de bevers niet per se dammen hoeven te bouwen om zelf hun waterpartij te creëren. In Limburg staat nu en dan een weilandje onder water, maar dan heb je het wel gehad met hun cultivatie van het landschap. In de Belgische Ardennen is het een ander verhaal. Hier maken ze van kleine stroompjes serieuze waterschappen en de dammen worden er steeds breder en hoger. Sommige tot wel 4 meter hoog!
Dat maakt de bever landschapsarchitect, constructeur, aannemer, uitvoerder én bouwvakker in één dier met een bruine vacht en een platte staart. Een burcht bouwen, ofwel perfect geïsoleerde vrijstaande familiewoning, is een makkie voor ze.

beverburcht winter
Een beverburcht in de winter. Verschillende ingangen bevinden zich onder water. Eén of twee boven het wateroppervlak. Bij voorkeur gebruiken ze de gangen onder water. Bij zware vorst kunnen ze er altijd uit aan de bovenzijde.

 

beverburcht voorjaar
Dezelfde burcht later in het voorjaar. Het is nauwelijks te zien dat het hier om een beverburcht gaat. De buitenkant is dicht gesmeerd met blubber waar de planten op blijven groeien.

Bever in het algemeen

Op het internet en in een groot aantal boeken is heel erg goede informatie over de bever te vinden. De beste website over de bevers vind ik een Amerikaanse site. Deze beschrijft tevens een groot aantal oplossingen voor beveroverlast, zonder de dieren te vangen of met het opblazen van dammen. Zie hier.
Hun gewoonten en uiterlijke kenmerken zijn vrijwel gelijk aan de Europese bever, ze zijn alleen wat kleiner van stuk. De grootste bevers in de Biesbosch meten ruim een meter, zonder de staart van 30cm erbij opgeteld! Wanneer ze gaan staan om een tak af te knagen, weet je niet wat je ziet.

bever in de biesbosch
Wanneer ze gaan staan weet je niet wat je ziet!

Op zoek naar de bever

Wanneer er bevers in de buurt leven, ontgaat het je niet. Ze weten de boel aardig te cultiveren. Geen overhangende tak van een wilg raakt het wateroppervlak nog en de knaagsporen zijn alom aanwezig. Vanaf het water is de burcht snel gevonden. Een kajak of kano is het ideale middel om te onderzoeken hoe e.e.a. in elkaar zit. Binnen het territorium kun je het volgende vinden:

  • ‘beverglijbanen’, de plaatsen waar ze te water gaan.
  • de familieburcht waar ze de jongen groot brengen.
  • in de buurt van deze familieburcht een ‘knaagstrandje’.
  • één of meerder buitenverblijven in de vorm van een kleine burcht of ‘een leger’, een slaapplaatsje in de buitenlucht.
  • in de buurt van dit buitenverblijf vind je ook één of meerdere ‘knaagstrandjes’

 

bever omgeknaagde boom
Wanneer er bevers in de buurt leven, ontgaat het je niet. Deze wat dikkere wilgen worden meestal in het vroege voorjaar geveld om het jonge eiwitrijke groen naar beneden te halen. Klimmen kunnen ze niet, dus doen ze het op deze manier.

Het knaagstrandje bij het buitenverblijf, zoals ik ze noem, is voor de natuurfotograaf of beverliefhebber het meest interessant. Vanaf eind maart vind je hier ‘de man’ van de familieburcht met één of meerdere driejarige jongen, die hij er klaarstoomt voor een eigen leven buiten het familie-territorium. Deze bever heeft dus geen kleine jonkies te verdedigen waar ze heel erg voorzichtig mee zijn. Hier gaat het er allemaal wat losser aan toe en zijn ze wat toleranter tegenover indringers, wij dus. Mochten ze je aanwezigheid niet op prijs stellen, dan laten ze dat weten met een harde klap op het water met hun staart. Hier bedoelen ze mee dat je weg moet wezen. Gewoon doen als dit gebeurt. Ze blijven op hun hoede als je blijft zitten en je krijgt ze niet meer in hun gewone doen te zien. Net doen of je weggaat en even later stiekem terugkomen, kan soms de remedie zijn. Als dit ook niet lukt, kun je beter op zoek gaan naar een wat toleranter stel bevers. Zorg er in ieder geval voor dat je eerder aanwezig bent dan de bevers! Hierbij kun je gebruik maken van de knaagstrandjes. Dit is vaak de eerste plek waar ze gaan knagen, direct nadat ze wakker zijn geworden. Ze steken er ’s ochtends, voordat ze gaan slapen, wat takken in de bodem om ze voor te laten weken. Handig om hierop te letten.

bever in de biesbosch fotograferen
Deze bever is nog maar net wakker. Te zien aan zijn droge vacht. Dit is ‘een gemakkelijk’ exemplaar die het klikken van de camera kent en er niet van schrikt.

Na dit voorwerk hoef je nog slechts uit te zoeken hoe laat de bewuste bevers actief worden. In de winter houden ze er niet al te veel regelmaat op na. Van maart t/m augustus zijn ze dan weer heel goed voorspelbaar, soms op 10 minuten nauwkeurig. Het is de grote kunst (en moeite) een stel bevers te vinden die net wat vroeger wakker worden dan de rest. Dit varieert van ruim 2 uur voor tot ruim een uur na zonsondergang. Aan de late bevers heb je dus niet veel als je ze wilt fotograferen. Nu wil het geval dat de vroegere rakkers meestal ook wat minder schuw zijn. Net als bij de ijsvogels is menselijke activiteit in de buurt erg gunstig. Als ze heel erg schuw zouden zijn, hadden ze zich daar niet gevestigd. Je moet het beslist hebben van de wat minder schuwe bevers en dat zijn er niet heel erg veel. In heel Europa zijn ze praktisch uitgestorven geweest. Wat je overhoudt zijn de exemplaren die schuw van aard zijn en dit in de genen hebben. Daardoor zijn ze de dans ontsprongen. Oorspronkelijk zijn het waarschijnlijk niet eens nachtdieren geweest.

bever in de biesbosch
Bever-knaagstrandje, de beverman en een jong van drie jaar oud. In de achtergrond is de ‘glijbaan’ goed te zien.

 

bever in de biesbosch
Een bever in de jachthaven. Hier zijn ze niet al te schuw!

Bevers in de Biesbosch fotograferen

Als de voorbereiding goed is gedaan, is het genieten! Komt de bever aanzwemmen om op zijn knaagstrandje plaats te nemen, is het natuurlijk heel erg verleidelijk om meteen te gaan fotograferen. Het is veel beter om nog even te wachten en even te genieten van dit mooie moment. Dit is het moment dat de bever zijn omgeving controleert met al zijn zintuigen net boven het wateroppervlak. Ieder geluidje is er nu één te veel. Ze hebben je al lang geroken en weten dat je er zit. Gebeurt er verder niets, gaan ze er misschien mee akkoord. Soms komen ze even checken en zwemmen recht naar je toe tot vlak onder je voeten. Het is moeilijk om je dan in te houden, maar het zal zeker lonen! Wacht liever tot ze aan het knagen zijn. Horen vergaat ze totaal bij de herrie die ze hierbij maken. Het knagen gaat in een zeker ritme met korte stiltes. Als de bever stopt, stop jij ook met fotograferen. Ratelen met 8 beelden per seconde is beslist niet nodig. Gaan ze eenmaal knagen, blijven ze dit over het algemeen lange tijd doen en halen af en toe een tak uit de omgeving om ermee terug te keren naar het knaagstrandje en het begint weer opnieuw. Geen haast maken dus.
Over je camouflage hoef je jezelf niet al te druk te maken. Ze zien heel erg slecht!

bever-biesbosch-_AS_2147
Even wachten tot ze knagen!

Met de boot of met de kajak bevers fotograferen

De beverhabitat bestaat meestal uit dichtbegroeide oevers die slecht te betreden zijn. Je moet geluk hebben wil je een mooi plekkie op de oever vinden. Een bootje of een kajak zijn het aangewezen middel. Met de boot gebruik je een elektromotortje of voorzichtig roeien. Bij het plaatsnemen moet je uiterst voorzichtig (geruisloos) te werk gaan. De bevers slapen op de oever en zijn niet ver weg. Maak je onverhoeds een geluidje, vaar dan even door alsof je een voorbijganger bent en kom even later terug.
Het leukst is het gebruik van een kajak. Hiermee kun je jezelf bijna geruisloos voortbewegen in beverhabitat. De beleving is geweldig omdat je praktisch met je kont op het wateroppervlak zit. Je hebt een mooi laag standpunt en je frontale oppervlak is minimaal. Ook met de kajak is het gunstig om op de goede plaats te zitten voordat de bevers zijn gearriveerd op hun knaagplek. Er zijn speciale kajaks voor vissers in de handel. Deze zijn zeer stabiel en zitten erg comfortabel. Hierover meer in een volgend artikel.

bever-biesbosch-IMG_9423
Foto: Arend de Haas. De viskajaks zijn zeer stabiel! Het is geen enkel probleem om je dure telelens te gebruiken. Het is de ultieme beverbeleving.

bevers in de biesbosch fotograferen vanuit een kajak
Vanuit de kajak gefotografeerd. Je ziet hem opkijken. Eén foto’tje maken op de ‘silent mode’ van de camera en wachten tot hij weer verder gaat met knagen. Zo heb je er lang plezier van.

Ik hoop dat bever en fotograaf hun voordeel kunnen doen met dit artikel op basis van wederzijds respect. Veel plezier gewenst bij de bevers!

Laat je de voorbereidingen liever aan mij over en wil je nog wat bijleren over de bevers?
Boek dan deze workshop voor slechts 69,- euro.

 

Door Bas|Bevers, Natuurfotografie, Weblog|0 comment

Laat een Comment achter