Natuurfotografie vanuit een kajak is het toppunt van natuurbeleving!
Als je in de kajak stapt word je overvallen door een gevoel van rust en ben je totaal verbonden met je omgeving. Met je kont op het wateroppervlak zie je de wereld niet alleen vanuit een heel ander perspectief, je voelt het water en de stilte. Hier word je blij van! Je neemt het rustige ritme van de omgeving aan. Je wordt er één mee en bent geen buitenstaander meer. Wilde dieren lijken je zodoende gemakkelijker in hun omgeving te accepteren. Je kunt allerlei praktische voordelen benoemen voor het gemakkelijker benaderen van de dieren zoals een klein frontaal oppervlak waardoor je minder bedreigend voor ze overkomt. Ik denk niet dat het alleen daarin zit. Enfin, alles wat steengoed is, laat zich moeilijk onder woorden brengen.

Het praktische nut van de kajak

In het waterrijke Nederland kan de kajak bijzonder nuttig zijn als vervoersmiddel om ‘onmogelijke’ plaatsen te bereiken. Bovendien zijn ze op het dak van de auto gemakkelijk mee te nemen.
Ik gebruik ze als fotografieplatform op het water. De kajak gaat mee in de boot en ik ga peddelend verder in de kleine kreken van de Biesbosch. De afstanden zijn er groot en ik zie het niet zitten om met de kajak plus fotoapparatuur het grote water over te steken.

De kajak

De kajak die ik gebruik is niet erg snel en levert meer weerstand t.o.v. een toerkajak. Op deze eigenschap is wat ingeleverd t.b.v. de stabiliteit. Ik heb ook nog eens de korte versie van 12″, ofwel 3.65 mtr. Langere kajaks leveren minder weerstand door de hogere rompsnelheid. Dit verschil is goed te merken met de 13″ uitvoering van 3.96 mtr. Een compact model is voor mij ideaal om ze in de boot mee te kunnen nemen en ze gemakkelijk in en uit het water te  tillen. Korter dan 12 feet (3.65 mtr) moet je hem beslist niet hebben. Om een goede keuze te maken heb ik mijn research gedaan op internet en daarna in veel verschillende typen proefgevaren. Handig dat de dealers meestal direct aan het water zitten waar je ze meteen kunt testen. Op internet is er van ieder merk en model wel een promotiefilmpje te vinden. Deze zijn erg informatief en de fabrikanten doen flink hun best om te bewijzen hoe stabiel hun viskajaks zijn. Om deze ‘bootjes’ gaat het voor ons doel. De stabiliteit is vanzelfsprekend noodzaak met je dure fotospullen aan boord.

Kajak en fotograaf gaan mooi op in de omgeving.

Typen en merken

Via internet was mijn keuze al snel gemaakt met een ‘Native Watercraft Ultimate 12.’ Een filmpje toonde een Amerikaanse ‘500-ponder’ die staand met een hengel zwaaide in deze kajak. Ik was meteen overtuigd! De Amerikaanse natuurfotograaf John van den Brandt zet ook regelmatig een kajak in om elanden en vogels te fotograferen vanaf het water. Ook hij gebruikt een Native Watercraft Ultimate. Vanwege de forse prijs heb ik toch nog verder gekeken om een eventuele miskoop te voorkomen.
Het kan nog (veel) prijziger en nog stabieler met de Hobie trapkajaks. Deze beschikken over een ingenieus trapsysteem. Bij de ondiepten in de Biesbosch zou dit helaas niet bruikbaar zijn. Deze kajaks zijn erg zwaar en lomp, bedoelt om ze ook op zee in te kunnen zetten met de handen vrij voor de vissers. De kajaks van Native Watercraft zijn ook te krijgen met trappers en schroefaandrijving. Dit systeem kun je omhoog klappen bij ondieptes. Ik zit echter altijd in ondieptes te rommelen en hield deze extra uitgave liever in mijn zak. Daarnaast neemt het trapsysteem ruimte in, precies daar waar je de fotospullen lekker kwijt kan.
De Jackson kajaks zien er ook goed uit voor ons doel. Deze heb ik echter nooit live gezien.
Bovenstaande kajaks zijn speciaal voor vissers ontworpen en er zitten erg fijne stoeltjes op. Dit is noodzaak om het lang vol te houden zonder rugklachten. Ik moet zeggen dat ze heel erg lekker zitten! Vrijwel alle kajak-merken hebben speciale viskajaks in hun assortiment, zo ook Ocean Kajaks en het 100 jaar oude merk Old Town. Deze merken voeren zowel ‘sit on top’, een soort uit de hand gelopen surfplanken met iets opstaande rand, als de ‘sit in’ kajaks. Ik geef de voorkeur aan de laatste omdat je apparatuur wat beter beschermd is. De bovenkant van deze kajaks is altijd open. Eigenlijk spreek je dan van een kano, maar zo worden ze nu eenmaal genoemd. Wat ze gemeen hebben is dat ze allemaal veel stabieler zijn dan een toerkajak. De één wat meer dan de ander. De minder stabiele zijn over het algemeen wat sneller en meer geschikt om grotere afstanden te peddelen.
Canadese kano’s zijn natuurlijk ook zeer geschikt voor ons doel. Ze hebben veel meer ruimte, maar je zit wat hoger en daardoor heb je meer breedte en lengte nodig om even stabiel te zijn als de kajaks.

Bovengenoemde kajaks zijn allemaal van polyethyleen gemaakt. Dit spul is onverwoestbaar en is tegenwoordig ook kleurvast. Die van mij liggen al twee jaar buiten in weer en wind en de verkleuring is minimaal.

De Native Watercraft Ultimate sprong er meteen uit door de bijzondere vorm van de romp en de zeer chique afwerking. De romp heeft een soort catamaran constructie wat zij ‘double hull’ noemen. Zie foto.

De ‘double hull’ constructie van de Native Watercraft Ultimate maakt deze uiterst stabiel.

 

Arend de Haas fotografeert een bever vanuit de kajak. De bevers vinden het prima!

 

Bij vrijwel alle lichtomstandigheden blijven deze kajaks opgaan in de omgeving. Hans Brinkel fotografeert hier ook een bever.

Fotograferen vanuit de kajak

Met je dure foto-apparatuur in een kajak stappen lijkt niet erg voor de hand te liggen. Bij een kajak leg je al snel de associatie met omkieperen.  Het is dus heel erg belangrijk dat je jezelf 100% zeker voelt. Bij enige twijfel, of het afleggen van wat grotere afstanden over groot water, zou je de apparatuur veilig kunnen stellen met een waterdichte Ortlieb tas. De hier genoemde viskajaks zijn echter zeer stabiel. Met dit doel zijn ze ontworpen. Je moet het even ervaren om overtuigd te raken. Een proefvaart bij de dealer is zeer belangrijk om teleurstellingen te voorkomen. Zij kunnen je tevens het in- en uitstappen even demonstreren. Dit zijn de meest risicovolle handelingen. Als je eenmaal zit, zit je. Ik laat mijn fototas altijd op de kant of in de boot liggen als ik instap. Daarna gaat de boel pas aan boord.
Wat je in het begin niet moet doen is zijwaarts meebewegen met je onderwerp terwijl je door de zoeker kijkt. Zeker niet met het gebruik van een telelens.

Het fotograferen zelf

Vooral voor wildlife-fotografie is de kajak zeer geschikt. Zoals bij alle vormen van deze fotografie blijft het belangrijk om goed gepositioneerd te zijn voordat de beestjes arriveren. Gaat het om schuwe dieren of vogels, kun je overwegen een camouflagekleed te gebruiken. De kajak kun je prima vastleggen aan overhangende takken of door hem met de kont wat in de kant te duwen. De bevers, waar ik ze vooral voor gebruik,  zien erg slecht zodat de camouflage overbodig is. Ooit lag ik in de weg voor een zwemmende bever. Hij zwom pardoes tegen de zijkant van de kajak aan zonder deze gezien te hebben. Nadat hij zijn kop stootte probeerde hij hem opzij te duwen. Dichterbij het onderwerp kun je niet komen!
Jezelf rustig voort bewegen op het water en jezelf één maken met de omgeving zijn het belangrijkste voor de mooiste resultaten.

Zonder camera is het natuurlijk ook genieten in een kajak in de vrije natuur. Nancy vindt het helemaal te gek!

De kajaks van Native Watercraft en Jackson zijn te koop en te bewonderen bij kanoshop.nl te Bergschenhoek. Ook kun je er terecht voor een proefvaart met een gemakkelijke instap bij hen voor de deur.

Met dit artikeltje wilde ik even mijn enthousiasme delen over natuurfotografie vanuit een kajak. Het kan de mogelijkheden enorm verruimen en foto’s op deze manier gemaakt zijn altijd onderscheidend. Het wordt (nog) maar weinig gedaan.

Goed voorbereid bevers fotograferen in de Biesbosch vanuit een kajak, de vaardigheden en ervaring opdoen kan met deze workshop.