Uniqball, wat is er zo uniek aan

Toen de ‘Uniqball’ medio 2013 werd geintroduceerd, deed deze aparte uitvinding snel de ronde onder natuurfotografen wereldwijd. Niet zonder reden; dit is een erg bijzonder balhoofd. Hij kan namelijk twee dingen heel erg goed:

1. Als normaal balhoofd dienen zoals bij bijvoorbeeld landschapsfotografie.
2. Als gimbal, zwenkkop, of ‘action head’ dienen. Zoals bij het fotograferen van dieren in actie of zelfs vliegbeelden maken van vogels.

Ik was er snel bij met de aanschaf van dit unieke product, na jarenlang gebruik te hebben gemaakt van een Really Right Stuff BH-55 balhoofd met Wimberley sidekick. Op zich beviel dit prima tot zeer goed, alleen het gewicht en onhandige vorm en volume niet. Daarnaast veel ‘gedoe’ als je van landschappen overging naar gebruik van telelens in de schuiltent. Het kunstwerk van RRS is natuurlijk een groot plezier om mee te werken! Deze zijn overdreven solide en fraai uitgevoerd, alleen de draaiknoppen al. Met de fluweelzachte afwerking heb je het idee dat je met iets heel bijzonders bezig bent. Alleen het gewicht ging tegenstaan, zeker i.c.m. met de sidekick van Wimberley.

De Uniqball UBH-45X

De grote of de kleine uitvoering van de Uniqball

In eerste instantie had ik de kleine versie van de Uniqball (UBH-35X) aangeschaft. Deze werd helaas binnen enkele weken, samen met mijn Gitzo statief) uit de boot gestolen, waarna ik de grotere uitvoering (Uniqball UBH-45X) cadeau kreeg van mijn vrouw, de schat … Zodoende heb ik ervaring met beide uitvoeringen. De kleine versie voldeed zonder meer perfect met een 300mm F/2.8 lens i.c.m. 2x converter en zal dat ook met een 500mm lens doen, de grote voelt wat meer solide aan. Meer verschil is er niet. Qua souplesse zat er ook niet veel verschil in. Voordeel van de kleine uitvoering is dat deze slechts 522 gram weegt tegenover 749 gram voor de grotere.

Om een lang stuk tekst te besparen is het handiger even hun fraaie promofilmpje te bekijken, zoals te zien op de website van Uniqball:

 

Uniqball in gebruik

Met de grote bol onder zet je hem dus waterpas en met het kleine bovenste balhoofd kun je met een ingestelde weerstand alle kanten op zwenken, zonder dat de boel zijwaarts kan kantelen; briljant.
Een schitterend stuk design en engineering, bovendien fraai uitgevoerd in een hoge kwaliteit aluminium dat allemaal uit massief materiaal is gehaald met CNC metaalbewerking. De voordelen spreken voor zich en dat bij een zeer laag gewicht van slechts 749 gram voor de grote UBH45 uitvoering en 520 gram voor de kleinere UBH35.
Een topkwaliteit balhoofd van bijvoorbeeld Really Right Stuff weegt 859 gram, meer dus dan de alleskunner Uniqball. Neem je een gimbal voor actiefotografie, sjouw je al snel anderhalve kilo mee, afgezien van het onhandige volume van deze dingen.
De Uniqball is echter met geen van beide goed te vergelijken. Het handige compacte ding is een klasse op zich met zijn eigen voor- en nadelen. Ik zet ze even op een rijtje.

Uniqball voor- en nadelen

Voordelen:

• Supercompact.
• Laag gewicht.
• Fraai design.
• All round te gebruiken voor alle vormen van natuurfotografie.
• Omdat het meteen een ‘leveling base’ is met ingebouwd waterpas, ben je supersnel snel klaar met opzetten bij gebruik in een schuiltent. Dit geeft minder kans op verstoring wat ik een enorm pluspunt vind. Bovendien blijf je minder snel ergens aan hangen dan met een gimbal.
• Zeer soepele werking met nauwkeurig in te stellen weerstand van de bovenste (rode) stelschroef.
• Ideaal voor op reis.

 

Nadelen:

• Onderste grote balhoofd is niet gelagerd met een kunsstof ‘mantel’, zoals alle andere balhoofden dat wel hebben. Hierdoor beweegt geanodiseerd aluminium direct op hetzelfde materiaal. De schroef moet dan ook helemaal los, wil je hem verstellen. Dit gaat niet zo soepeltjes als een balhoofd met kunststof lagering waarbij  je de stelschroef wat kunst lossen en er wat weerstand op kunt houden. Daarnaast gaan twee dezelfde metalen, die t.o.v. elkaar bewegen, altijd vreten/slijten. In de werktuigbouwkunde is iets dergelijks verboden …
• Wil je de boel vergrendelen met het bovenste balhoofd en draai je de bovenste schroef aan, zakt je lens wat naar beneden, genoeg om je scherpstelpunt niet meer op het oog van je onderwerp te hebben. Dat kan behoorlijk irritant zijn. Helaas kan dit niet anders met deze constructie. Voor landschappen e.d. is het handiger alleen gebruik te maken van de onderste bol, waarbij je de camera goed vast moet houden bij het verstellen.
• Bij gebruik van een zware telelens is er geen sprake van een evenwicht, zoals bij een gimbal en bestaat de mogelijkheid dat de lens voor- of achterover kiepert. Ik los dit op door de bovenste (rode) stelschroef vast te zetten wanneer er even geen actie is. Op de filmpjes en foto’s op de site van Uniqball gebruiken ze deze stelschroef aan de kant van de lens. Zelf heb ik de voorkeur om deze stelschroef (de rode) aan de achterkant te houden.
• T.o.v. van gevestigde merken die balhoofden leveren in deze prijsklasse, is de Uniqball wat goedkoop en minder duurzaam uitgevoerd.

 

Al met al best wat nadelen. Toch vind ik het door het innovatieve design en all round gebruiksgemak een grote winnaar die ik zeker weer zou kopen (of graag cadeau zou krijgen van mijn vrouw) na hem 2 jaar in gebruik te hebben. Deze Uniqball kan bij de fotoworkshops in de Biesbosch uitgebreid aan de tand worden gevoeld voor wie geïnteresseerd is.

Nog een kleine tip: bij vervoer de twee uitstekende schroeven even naar beneden richten zoals op onderstaande foto, anders zijn deze wat kwetsbaar.